กระบวนการจัดการเรียนรู้แบบ Workshop-Based Blended Learning เพื่อย่นเวลาเรียนสำหรับผู้เรียนวัยทำงาน
Workshop-Based Blended Learning Process to Reduce Study Time for Working Adult Learners
ทรงเกียรติ วิโรจน์กูลทอง และนวพร นรารัตน์กุล
สำนักงานวิชาศึกษาทั่วไป คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี
Office of General Education, King Mongkut’s University of Technology Thonburi.
ความเป็นมาหรือความสำคัญของนวัตกรรม
สำนักงานวิชาศึกษาทั่วไป มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี (มจธ.) มีบทบาทในการจัดการเรียนการสอนวิชาศึกษาทั่วไปให้แก่นักศึกษาระดับปริญญาตรี โดยมีเป้าหมายสำคัญในการพัฒนาทักษะการดำเนินชีวิต ให้เหมาะสมกับบริบทของศตวรรษที่ 21 รายวิชา GEN 111 มนุษย์กับหลักจริยธรรมเพื่อการดำเนินชีวิต เป็นหนึ่งในรายวิชาหลักที่มุ่งเน้นการส่งเสริมให้ผู้เรียนสามารถใช้เหตุผลในการรองรับการตัดสินใจทางจริยศาสตร์ และพัฒนาความสามารถในการปรับตัวต่อสถานการณ์ที่มีความซับซ้อนและหลากหลายได้อย่างเหมาะสม ซึ่งสอดคล้องกับผลลัพธ์การเรียนรู้ที่มหาวิทยาลัยได้กำหนดไว้ โดยเฉพาะทักษะการคิดเชิงจริยธรรมและการรับผิดชอบต่อสังคม
อย่างไรก็ตาม เมื่อพิจารณาถึงกลุ่มเป้าหมายเฉพาะ “ผู้เรียนวัยทำงาน” ซึ่งมักเผชิญกับข้อจำกัดด้านเวลาและสถานที่ การจัดการเรียนรู้แบบเดิม เช่น lecture-based onsite class อาจไม่ตอบโจทย์วิถีชีวิตและภาระหน้าที่ของผู้เรียนกลุ่มนี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ รูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่มีความยืดหยุ่นจึงกลายเป็นแนวทางสำคัญที่สามารถช่วยให้ผู้เรียนวัยทำงานเข้าถึงการเรียนรู้ได้โดยไม่ต้องเสียเวลาเดินทางหรือผูกพันกับตารางเรียนแบบตายตัว งานวิจัยของ Atmojo และ Nugroho (2021) ระบุว่า Blended Learning เป็นแนวทางที่สามารถส่งเสริมการเรียนรู้ของผู้เรียนวัยทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทั้งในด้านความยืดหยุ่น การเข้าถึงเนื้อหา และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนรู้ อีกทั้งยังสามารถออกแบบให้สอดคล้องกับความต้องการเฉพาะบุคคลและการใช้เวลาที่จำกัด
ในขณะเดียวกัน การจัดการเรียนรู้ผ่านกิจกรรมเชิงปฏิบัติการ (Workshop-Based Learning) ก็มีข้อได้เปรียบด้านการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของผู้เรียน การฝึกคิดวิเคราะห์เชิงลึก และการเรียนรู้ผ่านการลงมือปฏิบัติจริง ซึ่งเป็นทักษะที่สำคัญต่อการพัฒนาแนวคิดทางจริยธรรมและการตัดสินใจที่มีความรับผิดชอบ งานวิจัยของ Cahyadi et al. (2023) กล่าวว่า การเรียนรู้ในลักษณะ Workshop ช่วยเสริมสร้างการคิดอย่างมีระบบและทักษะการแก้ปัญหาอย่างเป็นรูปธรรม เมื่อผสานกับรูปแบบ Blended Learning จึงเป็นแนวทางที่มีศักยภาพในการย่นระยะเวลาเรียน โดยไม่ลดทอนคุณภาพของการเรียนรู้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในบริบทของผู้เรียนวัยทำงานที่ต้องการความยืดหยุ่น ความเข้มข้น และประสิทธิภาพในการเรียนรู้สูงสุดภายใต้ข้อจำกัดที่มีอยู่
